Ana içeriğe atla

Ji Notên “Fawaz Husên – Parîsabad” Bê Şîrove!


Ji Notên “Fawaz Husên – Parîsabad” Bê Şîrove! 

Kesên Berhemê:
Îsa, 25 sal li Awropayê dijî, Vebêjerê berhemê ye… Nivîskar bi xwe ye.. Vê yekê venaşêre û raste rast qala xwe dike û li xwe dizîvire (Zaroktî, Penaberî, Mirina Bav…)

Ez bi xweji dan stendinê kurdan dûr im, lê di çend saetan de ez agahdarî hamû tevgerên wan dibim.”(r.16)

“Ne ji dûr, ne ji nêzîk neketime ne partiyên kurdî, ne yên fransî.” (r.20)

“Ez bi xwe mirina bavê xwe wek çiyayekî ji resasê li ser pişta xwe dikim û wê mirinê bi xwe re li her derê digarînim.”(r.27)

“…ez bi kû derê ve herim, ez ê hergav pêrgî mirina bavê xwe bêm û ku ez ê wê mirinê mîna xaça îsa li ser canê xwe bikim û wê li canê xwe bikim û wê li kolan û qehwexaneyên Parîsê bigerînim.” (r.39)

“Nîşanên tirsdar… “Gelek caran, ez ji xwe re dibêjim ku jiyana min li Fransayê jiyaneke pûç û bêmane ye. Lê gava ez li Rojhilata Navînê bi bîra xwe tînim û hemû meqersî û zindanên wê di serê xwe de dibînim, ez li ser teriya xwe rûdinêm û bi enînivîsa xwe razî dibim.”(r.42)

“Ji roja mirina bavo, ez piraniya caran ji xwe re dibêjim ku ewropa welatê xapandin û şikestinan e.” (r.49)

“Ew nema wek berê qerfê xwe bi zarava min û bi serê min ê biyaniyan dikin.” (r.79)

“Tiştekî min û wî xortê ku berî bîst û pênc salan ji vê odeyê çûye anuha tune.” (r.95)

“Ez xwe wek gerokekî biyanî hîs dikim.” (r.99)

Mehmed Elî, Hevalê Îsa ye bi hevre hatine Ewropayê… Zewiciye û zarokên wî hene, Şufêrê texsiyê ye… Ji Serxetê ye…(r.11*Dibe ku “M.Alî Kut” be? ) “Jina wî li ser hesabê wî ye” (r.10) “Ew ji sed jinî bêtir dizane xwarinê çê bike….” (r.16-29)


Paskal, hevalê Îsa(Jésus) yê Fransî ye… “Qahfê gurîz ê Paskal û li qelafetê wî yê tirtire dipelikim.”(r.31) (Henaka Paskal- r.64) “Paskalê fransî serseriyekî dera hanê ye….Ew bergîl…”(71) (Derewa Paskal-102)


Bavê Îsa:
“Baweriya bavo bêtir bi êşîre û bi wan erdên ku mirov li ser wan hatibûn kuştin dihat… Ol û baweriya bavê min azadî serdemên mêranî û mêrxasiyên bûn”(r.27)
“Bavê min bê hawe ji wê qehweya tehl hez dikir û wek zarokek3i bê sebir li bendî wê kêlîkê dima.” (r.35)


Doktorê Îsa û Nexweşiya wî (r.76-79)

Vebêjer li vir ji devê yekêmîn napeyîve!(r.85)

Rozlîn: (r.82-Binhişiya wê-91)

Jînetê:  (r.83)

“Donatain-84” û “Nicolas(li nexwaşan dinêre-88)”

Forma Roman û Çîrokên Parîsabad’ê:
Xwesteka nivîskêr ji bo ve berhemê diyariya ji bo bav e. An jî weke lêborînekê hatiye nivîsandin…

:
Parîs û taxên wê, Amûdê û Gundê Kurdo(Serxetê û Binxetê) Taxa Saint-Germaine, Restorantên Giranbuha (r.11, 102)
Qehwexaneyên Parîsê (Qedexebûna kişandina cixarê) (r.32)
Metroya Odeonê û derketina ser rûyê erdê (r.12, 75)
Xaniyê Îsa (r.18)
Çemê Seinê û Çemê Darê (Çêmê miçiqî- r.96)
“Parîs berî hertiştî serbajarê tenahiyê ye.” (r.31)
“Santaga” bajarê penaberan (r.44-46)

Amûdê: “Ew di qiçîna germa havînê de çû dilovaniya Xwedê.” (r.11-21)
                Sinemaya Amûdê(r.99)
Dema Bûyêrên Di Berhemê De: Salên piştî ya 2000î ..

 

Zimanekî Mîzahî û Qerfîya Folklorî,

“Qatê haftan, bihişta Xwedayî”(r.21)

“hema Xwedê alikarî me be.”(r.41)

“Polîsên weke dermalan xwedî dikin” (r.42)

“ teniya tenî” (r.43)

“Wek ku agir di wan de be.” (r.49),

 “Di vê dinyaya hespê ku serî ji siwarê xwe bistîne, tiştekî misoger nemaye.” (r.53)

“Ji bo dermanan”(r.53)

“Bêyî ku ez tu gûyî li hev xînim.” (r.63)

“Ji desthilanîn dikevim” (r.64)

“heyvanê mirovahiyê” (r.65)

“halê wê yê helawçiya ye.” (r.67)

“Nikilê wê”, “Ew nizane di gola gû de webûye.” (75)

“Wek donê ku tu di qûna xenzîr de bidî, bê kêr e.” (r.87)

“Wek pezeke terqiyayî vegerim kozê, ez ê bibim wek her kesî.” (r.92)

“Penêr bi çayê re sibehan naxwin. Penêrê kifnikî….” (r.95)

Biyanîbûn û Mirina Bav: Albert Camûs…. (r.12) Bûyera mezin..
Her yek di gerînokên raman û gumanên xwe de winda ye û ber bi cîherîn û enînivîsa xwe diçe.” (r.19) “Ez nizanim çima lê ez wan giravên fransî di serê xwe de hergav wek perçeyek ji bihiştê dibînim.”(r.25)


“Xwedayê Bi Tenê” (r.13-45- 81-89-(Çîko-Mîko-90)-91-92-100)


Rewşa Aborî : (r.14-16-22- 74)

Ji dema ku Euro li Ewropayê bûye pereyê fermî û ji ber krîzên petrolê, em, ango rûniştevanên vê avahiyê, em bi zorê diqedînin.” (r.41)

“Karên kêmaran” (61)


Têgeh û Hêmayên Berhemê:

“Penaberî”, “Nebedîbûn (r.17)

“Şano- temaşegeh” (r.17-25-57-60-75)

“Qahpikên Çinî” (r.20)

“Rojhilata navîn….wan kesên wek xwe.” (r.21)

“Xwarina lehmecînan- Trêna bîranînan” (r.21-51)

“Firoşkarên Hindî(Mêwefiroş û hinarên wî)  (r.23)

“Teqîneyên New Yorkê û Terorîzma li gel muslimanan “r.24- “Ji 11ê îlonê û vir de, hertişt   serobbinî hev bûye.”(r.26-72)

“Hinarên wî belqitiyî” (r.28)

“Qaçaxçî û fatiha bêvû tûtin”(r.28-29-76)

“Bîra û Ewropayî” (r.32)

“Menuya Şêrketa gorê” (r.37)

“Giravên Antîlê”(r.43-66

“Derbederî” (r.50)

“dayîreyên fermî”(r.52-53

“Hestên û ramanên binhişya Mêritiyê” (62-63-77-“Gotinên ji Tewratê- 78-79)

Tegehên olî (r.69-94)

“Kêfa gurê manco” (r.83)

“Em” û “Me”
Nexweşiyên me…em nebûne xwedî dewlet…” (r.17)

“Em” (r.44-45-49) “Xwedê ji me re xera kiriye û kûranî bi çavên me ve aniye.” (r.50)


Mînakên Mecaz û Şêwaza F. Husên:

Heyva sar qerfê xwe bi jiyan û mirina li ser rûyê erdê dikir.”(r.15)

“Çend ewrên wek min sêwî…”(r.15)

wek hirçên girêdayî di hunduran de bigerin” (r.15), “Ez wek hirçê di qefesek hesinî de be diçelmisim.” (r.42)

“Hin li zingilê deriyê mala min didin.” (r.42) tê dubarekirin…

“Bi kurtî”(r.92)

“Ji îro û pê ve, na, ji do û pê ve…”(r.18)

“Rojekê erê, rojekê na” (r.19)

“Lêvê wan wek barûda narincokan reş e.” (r.28)

“…hinarên bêrîkirinê ji ber çavan nebedî bûye.”(r.30)

“Eger ew ji min bawer neke, bila here serê xwe li tehtê bixe.” (r.37)

“Govenda dilopan” (r.42)

“Wek ku îsot ketibe wan.” (r.48)

“Wek ku kêrek mezin…..” (r.66)

“Kêfa gurê manco” (r.69-95)

“Ew avê lê venaxwe.” (70)

“Wek dengê dayikekê ku pêçaka wê li ber çavên wê ruh dabe û hingî ew qîriyaye û anuha tenê dikare bike îskeîsk.” (74)

“wek masîyên sor di avjenkoya bextewariyê dexuya dikin.” (r.77)

“Ew radipelike bextê xwe yê reş.” (r.95)

“Herkes dikeve qula xaniyê xwe.” (r.96)

“Wek dengê jinekê ye ku hamû kufletê wê di berbanga rojekê de li ber çavên wê hatibe serjêkirin an gulebarandin.” (r.100)


Ji bo Min Peyv û Biwêjên Taybet:

 Gornepêş (r.15)

 Gelacî (r.16)

“Defa sînga Amûdê” (r.18)

“Bi çavên serê xwe” (r.19)

“Meydanek çarniçik û lihevhatî” (r.20)

 “Şeytan ji qula xwe derkeve…” (r.22)

“Ez ê av û av herim…” (r.25)

“Wek ku min navika wî birrîbe…”(r.26)

 “li ser darê nigan” (r.28)

 “Tepînk”- mayîn (r.29)

“..tu dibêjî erd qelişîye û wê ew daqurtandiye.” (r.30)

“Kefenê spî bê bêrîk e.” (r.38)

“dûrî aqilan” (r.38)

“Jîla- Jole” (r.39)

“Kero nemir bihar bê!” (r.43)

“Pê li benzînê dike” (r.43)

“degîş- degişkirin” (r.45)

“terkemirarî çûye” (r.46)

“Bakaloriya” lîse (r.47)

 “Hişyarker” Saeta bi zîl (r.51)

 “Kulmoz- mozqirt” (r.52)

 “qelemaç” (r.53)

 “tellomelo”

“Tilmeqûnên wê”(r.57-73)

“Av di gunê wî de digere.”(r.57)

“quzhar-segbav”

“teşqelecî” (65)

 “Şîrêz- zemq” (71)

 “korta çav” (76)

“Step” (84)

“Şehed”Ehliyet (85)

“Lê ez diketim qayîşê” (r.94)

“Oxlan”(r.94)
 
“Qiçîna germê”(r.96)
 
“Gewende- Kiptî yan jî Roman (r.99)


Têbinî: Ev notên jor, ji bo kesên ku bixwazin di derbarê F. Husên de binnivîsin, hatiye parvekirin. 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Modern Kürt Tiyatrosunun İlk Adımları

Yazar/metin merkezli Batı tiyatrosunun Kürt dilindeki ilk örneği, 1919’da Evdirehîm Rehmî Hekarî’yle başlaması, teatral formların Kürtlerde daha öncesinde olmadığı anlamına gelmemelidir. Popüler ve kitlesel bir sanat olan tiyatro tarihsel olarak her dönemde farklı biçimlerde icra edilmiştir. Genel anlamda tiyatro sanatı; kukla, gölge oyunu, köy seyirlik oyunları, çîrokbêj (bir nevi meddah) geniş bir alanda teatral formalara sahiptir. Bu formlar, yakın kültürler ve komşu milletler arasında benzerlikler gösterebildiği gibi veya hepten özgün bir biçim olarak da var olabiliyor. Kürt tiyatrosunda: Taziye, “Sîtav” (Gölge Oyunu) ile “Bûkella” (Kukla), “Mîr Mîran” (Sahte Emir), “Kosegelî-Gaxan”, “Bûka Baranê” (Bolluk-Bereket Oyun Ritüellerinden), “Sersal” (Yeni Yıl), “Newroz” oyun ve temsilleri... Bunun yanı sıra Kürt tiyatrosuna özgü teatral anlatı biçimleri arasında sayılabilecek “dengbêjî” ile “çîrokbêjî” gibi ulusal formlara da sahiptir. Kürt tiyatrosunun geçmişine ve bugününe baktığımı

Tiyatro Terimleri ve Kavramları / Têgih û Termên Şanoyê / Theatre Concepts and Terms

Şanogeriya "Mem û Zîn", Nivîskar: Emîn Mîrza Kerim, Derhêner: Enwer Tuvî, Silêmanî, 1958 Tiyatro Terimleri ve Kavramları / Têgih û Termên Şanoyê  Absürd Tiyatro - Şanoy bêhûde, Şanoya Absurd - Theatre of the Absurd Acı Çekme Oyunu - Lîstika Êşkêşanê - Şanogeriy eşkence, wezen – Passion Play Acıklı Komedya, Komîdyay giryanawî – Tearful Comedy Açık Aksiyon - Aksiyana Vekirî - Over Act Açık Sahne - Sehneya Vekirî - Open Stage Adaptasyon - Lihevanîn, Adaptekirin - Adaptation Agit-prop tiyatro- Şanogerîy bangeşekirdin – Şanoya propagandayî – Agit- Prop Theatre Ago n- Mişt û mirr – Agon Ağlayıcılar - Koroya Giriyê, Barbûkarî grîkî – Choregos Akrobat - Kanbore, qareman, palewan, Canbaz - Acrobat Aksiyon Oyunu - Dramay niwandin, Şanoya Aksiyonê – Play of Acting Aktivizm -  Karaxwazî, Aktîvîzm - Activism Akustik- Dengî, Akûstîk - Acoustic Alternatif Tiyatro – Şanoya Alternatîf- Alternatîve Theatre Anagnorisis – Venasîn, Nasînewe - Anagnorisis A

Ereb Şamîlov "Koçekê Derewîn-1930" Şano

   E reb Şamîlov  Koçekê Derewîn  Pyêsa Du Fesla Sezde Sifeta   (Neşra Dewlata Şêwrê Ermenîstanê, Rewan, 1930)           Gilyê Pêş          Pyêsa pêşin, gerekê beve notla silhekî şêr, ber gilî gotnê terêqa nav xebatçyê Kurmanca da paşda mayî. Eva gilî gotnê min nivîsîne, ne metelok in, ne jî min ber xoe derxistine. Eva îşana qewimîne bûye, niha jî hene nav gundê Kurmanca da.          Her Kurmancekî gele car qewimye, ku çûna cem wan vireka şêxa, pîra qewala û mella koçeka, wane kirye min nivîsye li vê pyêsê. Basa xeberê ez karim navê çend heva hildim, hûnê bizanbin rastê: Koçek Xûdêda ji gundê (Poştê) Karvansarayê qêza Lenînakanê nahya Hacîxelîlê, Koçek Gulê ji gundê Qulibegê qaza Rewanê nahya Ecmîadzînê (Dêrê).             Evana hetta niha jî dixapînin kesîba û orta Hemîk destê terêqa bega, axa û kulaka tev heve. Ew hizdikin paşda mabûna xebatçya; ew timê nezana tûj dikin berî firqeçya û komsomola dibin, çimkî ew firqeçî û komsomola niha paşda davêjin gilî got