Şahînê Bekirê Soreklî

Di sala 1946an li gundê Mezrê (Mezra E’brûş) yê li rojavayê bajarê Kobanî ji day bû.  Li dû kutakirina pola 12emîn li Helebê, bi temenê 19 salî ji bo xwendina bilind gihîşt Viyenayê û li dû sê salên li Otrîşê û Almanyayê li bajarê Australî Sydney bi cîh bû. Li Zanîngeha Macquarie ya Sydney, 26 salan wek mamoste, perwerdekar û serpereşt ligel wezareta perwerdeyê ya herêma Australî NSW ma. Di warê xebata kurdewariyê de, ji bilî kar û xebata bo amancên perwerdeyî, niştimanî û komelî, di 1982yan de li Sydney dest bi bernameyeke radyo ya heftane, bi kurdî û înglizî, kir ku dora du salan domand.  Ji sala 1984an heta niha berpirs, amadekar û pêşkêşerê bernameya kurdî ya dezgeha Special Broadcasting Service, SBS RADIO dixebite. 50 sal bûye ku ew ji rojhilatê Navîn dûr e, lê nivîsandina bi Kurmancî, karê wî wek rojnamevan û berpirsê bernameyeke radyo, û evîna wî ji bo milletê wî û welatê pêşiyên wî ew ji Kurdan û ji Kurdistanê her nêzik hîştiye. Wergerandina komeke ji gotaran, kurteçîrokan û helbestan ji înglizî bo kurdî, ku di Nûdem, Hêvî û bi sedan gotar, kurteçîrok, helbest û berhemên din, ku di pirtûk, kovar, rojname û malperaên cuda de hatine weşandin, bi kurdî, înglizî, erebî û hinekên bi almanî…

Berhemên Wî:

Nameyek Ji Bavê Min Re (Pexşan û Kurteçîrok, Weşanên Do, Stenbol, 2009)

Veger (Roman (Yeketiya Nivîskarên Kurd, Duhok, 2006-  Çapa 2yemîn: Na, Izmîr, 2014)

Wendabûn (Roman, Verlag für Kultur und Wissenscahft, Bonn, 1985- Çapa 2yemîn, Na, Izmîr, 2014)

Çîrokên Hejdeh Salan (Çîrok, Weşanên Doz, Stenbol, 2005)

Pisik Jî Xewnan Dibînin (Çîrok, LÎS, Amed, 2004)

Namûsa Êmo (Çîrok, Haykurd, Stockholm,1994)

Jana Heft Salan (Helbest, Enstîtuya Kurdî ya Brukselê, Brûksel, 1990)

Mehkemekirina Selaheddînê Eyûbî (Şanoname, Haykurd, Stockholm, 1989)

Em û Pirsa Me (Gotar, Weşanên Celadet Bedirxan, Sydney, 1987)

(Ji Amanî Werger) Şerefa Wendabûyî Ya Kathaina Blum (Romana Heinrich Böll, Weşanên Nûdem, Stockholm, 1997)

Çetoyê Zêdo: We kengî, li ku û çawa dest bi xwendin û nivîsandina bi kurmancî kir, rewşa we ya wê demê çawa bû?

Şahînê Bekirê Soreklî: Ji ber ku li Sûriyeyê perwerdekirina bi Kurdî qedexe bû, min bi xwendin û nivîsandina Kurdî nizanibû. Ber bi dawiya sal 1965an, ez 19 salî ji bo xwendina bilind gihîştim Ewropayê. Ji wê demê û şûn ve her ku fersend bi dest ket, min xwendina xwe ya Kurmancî pêş ve bir. Ber bi dawiya sal 1968an, ez çûm Australyayê û li Sydney bi cîh bûm. Pêşekî min kar kir. Dû re li xwendina bilind vegeriyam. Dawiya sala 1977an min xwendina bilind li Sydney (Macquarie University) qedand. Di salên dawîn yên 70yan de min hêdî hêdî dest bi nivîsandina bi Kurmancî kir.

- Ewilî dixwazim li ser “Mehkemekirina Selahiddinê Eyûbî” pipirsim, we kengî û çawa dest bi nîvîsandina wê kir, hinekî dikarin qala serboriya wê bikin? 

Salên 80yî gellek ji têkoşerên Kurdan xwe marksî dihesibandin, “devrimcî” bûn. Pirraniya wan bi wê yekê bawer bûn ku “karkerên cîhanê bira ne…” Di heman demê de, hinekan ji musilmanên Kurd weha dizanibûn ku “musilman hemî bira ne.” Yek ji sedemên nivîsandina şanoya Mehkemekirina Selaheddînê Eyûbî wê demê ew bû, ku raber bikim kesekî ji Selaheddîn bêtir baweriya xwe bi “biratiya musilmanan” û têkoşana bo îslamê nehanîbû, lê wê baweriyê û wê têkoşanê çi amancên sûdmend negîhandin neteweya kurdî. Bo min ev ne rexnegiriya li cenabê Selaheddîn bû, çimkî di wê qonaxa demî de nasnameya kesan û gelan bêtir olî bû û neteweperestî ne amanca rojê bû. Rexnegirî bêtir li wan kes û komên salên 80yî bû, li komonîstan û ta radeyekê li musilmanan. Min xwazt raber bikim, ku ligel hemî fîdakariya Kurdan bo îslamê û ligel piştgiriya gellekan ji wan bo komonîzmê, çawa di sedsala 20an de ne welatên musilmanan, ne jî yên komonîstan hatin hawara milletê Kurd. Min şano di nîvê salên 80yî de nivîsand.

- Ji hevpeyvîna we ya bi Mehmet Uzun re (1987) em dizanin ku we “Mehkemekirina Selahiddinê Eyûbî” nivîsiye û ji xwe piştî wê tê weşandin. Ji wê demê heta roja me, we şanoname nenivîsî? Di heman hevpeyvînê de hûn qala nivîsandina şanonameya ji destana “Derwêşê Evdî” dikin. Bikaribin me bêtir agahdar bikin?

Rast e, berhema Mehkemekirina Selaheddîn sala 1989an li Stockholm, ji aliyê Haykurd ve hat çapkirin. Destana Dewrêşê Evdî berhemeke ji aliyê rengînbûna Kurmanciya devokî ve gellekî grîng e û şûna wê di wêjeya gelêrî û çanda kurdî de nerxbilind e. Stranbêjê navdar yê herêma Kobaniyê û Deşta Sirûcê Baqî Xido ew wek serpêhatî li ser 3 kasêtan tomar kiribû û ji min re şandibû. Berhem bi nivîs tunebû. Min tevahiya berhemê wekî wî gotibû nivîsand, lê min hinek guhertinên biçûk xistin nav wê, wekî guherandina hinek peyvên Erebî û Tirkî bi yên Kurdî û zelalkirina wateya hinek hevokan. Dû re min berhem xwend û deng bi alîkariya Dezgeha SBS li Australya li ser DVDyekê tomar kir. Me bêtir ji 100 DVDyan belaş ji yên meraq dikirin re şandin. Wê demê min dil hebû vê destana bi nerx wek şano binivîsînim, lê rewşa xwedîderneketina Kurmancan li zimanê xwe ez dilsar kirim û dema min jî gellekî bi sînor bû. Mixabin projeya min wek şano encam neda, lê min berhema bi dengê xwe bi 17 xelakan xist nav berhemên Youtubê, hemî li wir in.*

- Berî ku hûn “Mehkemekirina Selahiddinê Eyûbî” binivîsin bi kurdî kîjan şanoname li ber destên we hebû, an nivîskarên wê demê ji kîjan berhemên şanoyê yên bi kurdî dizanîbûn, an jî we xwendibû?

Çi berhemên şanoyî yên kurdî di dest min de nebûn. Di naveroka xwendina min ya bilind de beşekî xwe bi wêjeya Almanî ve peywendî dikir. Di wî beşî de ez rastî hunera şanogiriyê hatim û bandora berhemên hinek nivîskarên alman, yek ji wan Bertolt Brecht li zanîna min hebû.

- Gelek balkêş e ku cenabê te ji bo dema “Mehkemekirina Selahiddinê Eyûbî” sala 1993yan bijartiye, lê em dizanin ku weke pirtûk di sala 1989an de çap dibe, lê hêviya we ya salên 1980yî de ew e ku wê kurdistan an perçeyekî wê di vê salê de (1993) azad be? Bi we ev rasthatineke çawa ye? 

Wekî dizanî, naveroka şanoyê xeyalî ye, çiqa agahiyên dîrokî derbarê Selaheddîn de ne xeyalî bin jî. Lê gellek rûdan di nîvê salên 80yî de li Başûrê Kurdistanê diqewimîn û min hêvî dikir hinek destkevtiyên Kurdan ê li wir hebin û qe nebe beşekî ji wê herêmê dê di dest aliyê kurdî de be.

- Şano ji bo we çiye, hûn dikarin qala têkiliya xwe û şanoyê bikin? Bi a we bûya we dixwest kîjan berhem an mijar di şanoya kurdî de bihata ser sehnê?

Şano ji bo min peywendîgirêdana rasterast bi xelkê re, bi temaşevanan re ye, bi şêweya devokî. Her weha vejandina çîrokekê, rûdanekê yan mijarekê ye li ser sehneyê. Di heman demê de birêxistina balkêşiyê li nik temaşevanan e, haydarîkirina wan e, xemgînkirina wan e, mijûlkirina wan ya ramyarî ye, yan kenandina wan e… Min hemî berhemên di nav wêjeya kurdî de nexwendine. Bi şêweyeke giştî hinek ji destan û stranên kurdî yên klasîk dikarin wek şano bihên nivîsandin. Ger amadekirin û pêşkêşkirina wan bi kalîteya baş bin, ew ê gellekî serkevtî bin, bi dîtina min. Ger te hinek ji kurteçîrokên min û nivîskarên din xwendibin, heye ku hinek ji wan jî bo şanogiriyê guncav bin… A herî pêwîst bo Kurmancan di vê qonaxa demî de xwetêkilkirina şanogeriyê bi mijarên civatî re ye, her weha bi mijarên siyasî re, bi taybetî siyaseta hindirîn. Mixabin ragîhandina azad û azadiya ramanê di nav Kurdan bi xwe de ne serbest in. Di nav me de gellek tabû hene, gellek mijarên nixamtî hene, gellek derewên em dipejirînin hene, nezanî berfireh e, bêhaydarî pirr e…  Lê vejandina çandî jî grîng e, wekî xwetêkilkirina bi erf û toreyên Kurdan re, xwe têkilkirina bi destanên kevnar re. Mixabin şano bo Kurmancan, bi taybetî şêweya nûjen ya şanogiriyê, tiştekî nû ye. Kurmanc bi pirranî nexwende ne û yên xwende bi pirranî hindik dixwînin. Ger rojekê şanogerî di nav xelkê de bibe babetekî jêhezkirî, sûda li civatê bibe dê bêhempa mezin be, çimkî xwendin jê re ne pêwîst e. Lê em hêvî bikin şanogerî nekeve heman dehfa fîlmên kurdî, ku hema hema bi tevahî xwe bi pirsa “neteweyî” ve eleqedar dikin. Bi dîtina min yek ji sedemên ku gellek fîlmên kurdî bi ser nakevin ev yeka ye. Dem hatiye hunermendê Kurd, nivîskarê Kurd, derhênerê Kurd û yên xwe bi şanogeriyê ve peywendîgir dikin asofireh bin. Folklora kurdî dewlemend e, di nav civatên Kurdan de hezar û yek kêşe hene, erf û toreyên me, jiyana xelkê ya rojane… ev hemî dikarin bibin sermiyan, ji bo hunerê, ji bo wêjeyê, ji bo fîlman…

- Ji bo em nêzî kar û barên we yên wêjeyî bibin, bi giştî hûn dikarin qala poetîka wêjeya xwe bikin? Hûn çawa dinivîsînin, ji kerema xwe bi giştî hûn dikarin qala disiplîna xebatên xwendin û nivîsandina xwe bikin?

Dema min dest bi nivîsandinê kir, min meraq dikir tiştekî nû bidim xwendevanên xwe. Bêguman rewşa gelê Kurd tê de, em bixwazin-nexwazin, her bandorê li me dike, lê destpêka salên 80yî babetên di nav wêjeya Kurmancî de bi sînor bûn. Ji ber ku ez bi salan li derve mabûm, tecrûbeya jiyana li Ewropayê û Australyayê bi min re hebû û ji ber ku fersend ketibû dest dema xwendina bilind di hinek şaxên akadêmî de beşine ji wêjeya Almanî, Înglizî û Fransî bibînim, min dixwazt babetên ez ji berhemên xwe re dibijêrim û şêweya nivîsandina min cuda bin. Heye ku bandora zimanên din jî rola xwe leyîztibe, ji aliyê peyvan û rêzimaniyê ve, bo nimûne. Ya din, çiqa di hinek helbestên xwe de “atifî” me û rasterast bo doza kurdî piştgir im, di heman demê de bi awayekî vekirî bo Kurdan rexnegir im. Ev rexnegiriya min di roman û kurteçîrokên min de jî zindî ye. Yên romanên min “Wendabûn” û “Veger” her weha hinek ji kurteçîrokên min, xwendibin ê dîtibin ku ew ji berhemên kurdî yên din cuda ne. Mebest bêguman ne ew e ku ji yên din çêtir in, lê çêtir bin yan xirabtir bin, cuda ne... Mixabin va demek e ez pirr hindik dinivîsînim, mebesta min ez berhemên wêjeyî hindik dinivîsînim. Sedema herî grîng di vî warî de dilsariya min ji rewşê ye. Xwendevan gellekî hindik in. Çiqa jimara wan van demên dawîn piçekî zêde bibe jî, nivîskar çi reaksiyona bi kalîte nabîne. Weşandina pirtûkan ne hêsan e. Carine mirov hem weqa diweste û berhemekê dinivîsîne û hem bo weşandina berhemê diêşe û heta heye ku bihêt îhanetkirin jî. Carine divêt mirov berhema xwe bi pereyan bide çapkirin… Bêguman meraq li nik min nebûye ku bibim e’tarê firotina berhemên xwe, min çi caran pirtûkên xwe nefirotine. Bi kurtî, wek nivîskarê Kurmancan mirov bi rê ve gellekî dilsar dibe. Baş e ku hinek ji ciwanên me kesên ciwanmerd in, li wêjeyê xwedî derdikevin, westabûna nivîskêr “teqdîr” dikin. Ev jî ji bo min her grîng bûye. Di van salên dawîn de min bêtir gotar nivîsandine û hinek helbest.**

Xwendina min ya wêjeyî jî van rojan ne wek berê dewlemend e. Ji ber ku matiryalê pêdivî bi xwendinê heye weqa pirr bûne, dema mirovî nema têrê dike. Mîdyaya Civatî, rojname, kovar, ragîhandinên corbicor û bi zimanên cuda, huner, mijarên siyasî û teknolojî, înternêt, radyo, televizyon, mûzîk… A nuha ez romaneke bi almanî dixwînime, romana Demian ya nivîskarê almanî Hermann Hesse, hêdî-hêdî.

- Ji şanoname, roman, çîrok, helbest, û heta wergerê em dibînin ku cenabê te berhemdar e… Çi hêza we ya wêjeyê û nivîsê xurt dike?

Li nik her mirovekî carine meraqeke bi hêz heye. Meraqa min li nivîsandinê heye. Bi kurtî, min nivîsandina bi Kurmancî da pêş zimanên din ji ber ku zimanê diya min di nav rewşeke xirab de bû. Ta ji dest hat, min hewl da ku ji aliyê xwe ve sûdekê bigihînim vî zimanî. Ji ber ku min welatê xwe, malbata xwe û xelkê xwe li dû hîştin, min li ser xwe wek deynekî dît ku ta ji dest hat bo mafên gelê Kurd û Kurmancî tiştekî sûdemend bikim… Nivîsandin bêhna min fireh dike û dihêle ramanên di nav hişên xwe de bi rêya peyvan derînim. Tecrûbeyên jiyanê, zimanên bi wan dizanim, xwendina bilind û danûstendina bi mirovan re agirê hezkirina ji nivîsandinê di dilê min de gurr dikin.

- Di wêjeya kurmancî de hûn “temsîla jinê” çawa dibînin û dinirxînin?

Rola jinê wek nivîskar gellekî bi sînor e. Çiqa di nav çend salên derbasbûnî de jimareke ji jinên nivîskar hatin holê jî, ta nuha pirraniya jinan xwe bi nivîsandina helbestê û gotarê ve mijûl kirine. Bêguman sedemên vê encamê hene. Ji sedemên ku her weha bandorê li rewşa nivîskarên peya dikin pê ve, bo jinan sedemên din jî hene, wekî bandora erf û toreyan, nebûna derfetên perwerdebûna wek nivîskara bi Kurmancî, nebûna derfeta bijartina karê nivîskariyê wek “meslek” li dû zewacê…

- Bi dîtina we edebiyata kurdî di nav 30-40 salên dawî de çi qasî bi pêş ve çû? Hûn siberoja wê çawa texmîn dikin?

Baştir e em wê wek edebiyata kurmancî bi nav bikin, çimkî ya Soranî rêyeke xwe ya cuda heye. Wêjeya Kurmancî di nav 30-40 salên derbas bûnî de gellekî pêş ve çû. Pêşveçûnê dawiya salên 70yî li Ewropayê dest pê kir. Ji dema kovara Hawarê ya Celadet Bedirxan û hevalên wî, ev yekemîn vejandina Kurmanciya nivîskî bû û li derve dest pê kir. Pêş vejandina Kurmanciya nivîskî li Ewropayê dest pê bike, berhemine bi Kurmancî ji aliyê nivîskarên Kurmanc ve li herêmine Yeketiya Sovyêtî ya berê hatibûn çapkirin; çend weşan û berhemine li cîhên din jî dê hebûna, lê bandoreke wan ya mezin li pêşvexistina giştî nebû, çimkî tenê çend kesan ew xwendibûn. Salên 80yî û 90î bi taybetî li Swêdê, dû re li welatine din jî, li Fransayê û Almanyayê bo nimûne, rojname, kovar û pirtûk hatin weşandin. Nivîskaran fersenda weşandina berhemên xwe di wan de dîtin. Kovarên wek Hêvî û Nûdem, bo nimîne, ji aliyê nivîsa Kurmancî û wêjeyê ve gellekî sûdmend bûn. Di wan salan de berhemên ji yên berê cudatir hatin holê, ji nivîskarên wek Mamut Baksî, Mehmet Uzun, Jan Dost û yên din. Jimareke ji kovarên din yên kaxezî û yên elektronî ji aliyê vejandina Kurmanciya nivîskî ve bi kelk bûn. Bi encama vê vejandina li derve jimerake ji nivîskarên nû jî dest bi afirandina berhemên balkêş kirin, li welêt û li derve. Îroj bi dehan nivîskarên bi Kurmancî dinivîsînin, yan nivîsandine, hene. Di nav 30-40 salan de bi sedan pirtûkên nû hatin weşandin. Mixabin ev vejandina ku dikaribû bibûya serkêşa qonaxeke nû bo Kurmancî bi hatina sedsala 21emîn re sist bû. Sistbûn ta radeyeke mezin bi kêmbûna jimara xwendevanan ve girêdayî ye. Hêviya gellekan ji me, ku xwendevan ê sal li dû salê gellekî bêtir bibin, melûl bû. Çiqa qedexebûna li ser Kurmancî hebû sist bû jî Kurmancan û rêxistinên wan nikaribûn xwendina bi Kurmancî zîz bikin, yan tew bo xwe bikin armanc. Dema berhemên nivîskaran nehên xwendin û dema hinek nivîskar qezenca aborî bi encama keda xwe bi dest nexin, pêşveçûna edebiyatê eware dibe. Heye ku hinek ji me ne hewcedarên pereyên pirtûkan bin, lê bi şêweyeke giştî nivîskar nikaribe xwe bi pereyên pirtûkên xwe xwedî bike, nikare karê nivîsandinê bike karê xwe yê rojane. Dema qezenca aborî di nivîsandinê de hebe, sal li dû salê berhemên baştir ê bihên holê, wekî li hinek welatên pêşkevtî dibe.

Mixabin ez derbarê siberoja Kurmancî de a nuha ne geşbîn im. Me hêvî dikir ku zîzbûna mîdyaya civatî dê bo Kurmancî gellekî bi sûd be, lê mixabin pirraniya Kurmancan li şûnên wek Fêsbûkê bi Tirkî û Erebî dixwînin û dinivîsînin. Gellek kes dixwazin di nav rojekê de fêrî xwendina Kurmancî bibin û bibin “nivîskar.” Dema dibînin ne pêkan e, dest jê berdidin, xwe nawestînin û hema bi hêsanî hemî kêmasiyên xwe dixin stuyê bindestiyê û dewletê. Gellekên din ji Kurmanciya edebiyatê, ji Kurmanciya standart, tênagihên, asoteng in û weha dizanin ku tenê zaravayê herêma wan Kurmanciya durist e… Pêdivî bi perwerdekirineke giştî heye, ne tenê derbarê fêrkirina Kurmancî de, lê her weha ji bo amadekirina mamosteyên bi zanîna akadêmî. Pêdivî bi guherandina zihniyeta mirovê Kurmanc heye, ku catê xwe jî berpirsê rewşa xwe û welatê xwe bibîne.

Ligel hemî aliyên neyênî jî, bandora teknolojiya nû, televizyonê û Fêsbûkê dê hebe. Lê ta ku mirovê/a Kurmanc xwe berpirs hest neke, xwe newestîne û xwe neguhere pêşveçûna wêjeya Kurmancî dê bi sînor be.

- Tecrûbeya we derbarê pêdagojiyê de jî heye. Di vî warî de pêşniyaziyên we bo Kurdan çi bin?

Zanistiya derbarê mamostetiyê de gellekî grîng e. Li hinek welatan, Japon jî di nav de, pêşkevtina derbarê zanînê û teknolojiyê de bi saya mamosteyên baş hat holê. Hukûmetên welatên wek Japonê ne tenê mamosteyên baştir li dû şerê cîhanî yê dawîn amadekirin, lê her weha nerx dan wan… Pêdiviya mamosteyên baş bi zanînê, amadekirinê, perwerdekirina guncav û meraqa li pêşkevtinê heye. Ger mamosetyên weha nebin, pêşkevtin nikare bihêt misogerkirin. Tiştekî gellekî grîng bo pêdagojiyê û perwerdeyê veqetandina zanînê ji propagandaya siyasî ye. Propagandaya siyasî û îdyolojî jehrê dixe nav sîstêma perwerdeyî... Ji bo perwerdekirinê her weha matiryalên kalîteberz pêwîst in. Pirtûkên bi naverokeke qenc divên,  pirtûkên bi zanînê dewlemend û ji propagandaya siyasî vala… Di sêstêmên klasîk yên welatên rojhilatî de dema perwerdekirinê mamoste serpereşt û serdar e û pirtûk rê ye, lê di sîstêmên perwerdeyî yên nûjen de zarok, ciwan û şagirt bi serpereştî û rêveberiya mamosteyan bi xwe lê digerin û dibînin, yanê bi xwe beşdare fêrbûnê û xwepêşvebirinê dibin. Mamoste û pirtûk di vê proseyê de alîkar in. Di nav civatên Kurdan de pêşekî pêşvexistina zanîna pêdagojî, amdekirina mamosteyan û amadekirina matiryalê baş divên. Bêyî wan perwerdekirin amancên bilind nade. Grîng e bihêt zanîn ku raberkirina şehadeyeke akadêmî ya bilind ne her dem misogerkirina başbûnûa xwediyê şehdaeyê di şaxê pêdagojiyê de ye. Pêdagojî bi xwe meslekek e. Li welatekî wek Australya, bo nimûne, heta ger te şehadeyeke xwendina bilind hebe jî, te maf niye bêyî şehdeya pêdagojiyê bibî mamoste.

- Têbiniyên we yên derbarê nivîskarên li derveyê welêt çi ne?

Hêvîdar im bersîva min ya kurt û rijî kesekî hêrs neke. Bi dîtina min çend babetên ji nivîskarên Kurmancan li derveyê welêt hene: Hinek kêm-zêde xhawa ji welêt derketine ji aliyê ramyarî ve her wek berê mane. Zimanê wan yê nivîsandinê jî pirr pêş ve neçûye. Hinekên din bi rê ve dilsar bûne û dest ji nivîsandinê berdane. Jimareke ji nivîskaran di nivîsandina gotarên siyasî, yan yên “rêvebiriya siyasî” yan yên “piştgiriya siyasî” de deberdewam in. Hinek nivîskaran ji fersendên welatên ew lê dimînin sûd wergirtine,  xwe pêş ve birine û hinek berhemên rind û nûbabetî nivîsandine. Hinekên din neynika siyaseta li welêt in, yan neynika partiyekê ne, tiştekî weqa nû li nik wan bi xwe tune. Hinek navên nû jî hene û hinekan berhemên xwe gîhandine weşanxaneyan. Min çi lêkolîn û lêniherîn derbarê wan de hîn nexwendine. Bi giştî, nivîskarên berhemên wêjeyî ji rewşhê dilsar in. Ne tenê bi encama kêmbûna xwendevanan, yan bi encama nebûna qezenca aborî, lê her weha bi encama nebûna reaksiyonê. Nivîskarek gellekî diweste ta ku berhemekê dinivîsîne û dîsa diweste ta ku wê wek pirtûk digihîne holê, lê reaksiyoneke bi nivîs, yan nerxandineke rêkûpêk jî derbarê naveroka berhemê de nabîne. Heye ku carine çend dostên nivîskêr, yan neyarekî wî, çend rêzan derbarê berhemekê de binivîsînin, lê rexneyên wêjeyî, yan nerxdaneke edebî, bi awayên xwe yên erênî û nerênî hema-hema li holê nînin. Lewma hinekan ji nivîskarên salên 80yî û 90î yan dest ji nivîsandinê berdane, yan kêm dinivîsînin. Jimareke biçûk ji nivîskaran ta ji dest wan hatiye hewl dane li ser sehneyê bimînin, binivîsînin. Ji bo pêdiviya aborî hinekan berhemên xwe wergerandine Tirkî yan Erebî, yan tew neçar mane bi wan zimanan binivîsînin.

Ji hin berhemên wî yên bi nivîskî û dengî:

* https://www.youtube.com/user/shahinsorekli/videos

** www.facebook.com/ShahinBekirSorekli