Ana içeriğe atla

“Li Dêrê” (Hesenê Metê)




Kurteya Çîroka Berhemê: 
Bilindê Zaxoyî ji ber sedemên evîneke têkçûyî û ji ber êrîşên oldaran, welatê xwe diterikîne û berê xwe dide welatekî xerîb. Rojekê li dêrekê rastî nivîskarekî Kurd tê û bi hev re qehweyekê vedixin. Bilindê Zaxoyî ji nivîskar re, ji serî heta dawî serpêhatiya xwe vedibêje ka dêreke Swêdî çawa jê re bûye stargehek...
Ew, qala têkçûyina evîna xwe ya ewil a bi “Dotmamê” re û pişt re jî terikandina welatê xwe ji nivîskar re dike.
Xalanên destgirtiya Bilindê Zaxoyî, ji hêla Bakur tên û diçin, bi hatina wan re “Dotmamê” ne weke berê ye, xuyaye wê bi lawê xalê wê re li hev tînin. Piştî hevdîtineke bêdeng û giran Dotmam dev ji wî berdide. Bilindê Zaxoyî ji ber dilşikestina evîna xwe, piştî ku beşdarî şeveke helbestê dibe, dixwaze hest û ramanên xwe bi helbestê vebêje… Di şeva ewil de Zaxoyî dixwaze wekî “Mueyed Teyip” binivîse û helbesta xwe ya tekane dihûne. Bi vê helbestê navê wî belav dibe. Helbesta wî ewqas deng vedike ku oldarên welatê wî, ji wî aciz dibin. Pêla nefreta wan ewqas bilind dibe ku agir ber didin kovara ku helbesta wî weşandiye. Ji ber gef û zextên oldaran, desthilatdarî jî wî sûcdar dibîne û li ser nerazîbûnan wî dixin girtîgehê. Bi şertê ku careke din di helbesta xwe de dev nevêje bîr û baweriyên pîroz, ew tê berdan. Lê êdî nikare di nava civatê te bi ewle bijî û ji ber zextên oldar û desthilatdariyê mecbûr dimîne ku ji axa xwe koç bike. Ji bilî terkederbûnê tu rê li ber wî namîne…
Berî ku ji welêt derkeve diçe ba şaîrê xwe û jê dixwaze ku ew qelama wî bişkîne ku ji bo careke din nenivîsîne. Şaîr ji wî dixwaze ku ew guhdariya gefên oldaran neke û berdewamiya nivîsandina helbestên xwe bike. Bilind Zaxoyî ji biryara xwe danakeve û di dawiyê de qelema xwe ji hostayê xwe re dihêle û ji wir derdikeve. Êdî terka welatê xwe dike û piştî penaberiyekê dirêj tê li Swêdê bi cih dibe.
Lê dema tê wir pêrgî êş, bêhêvîtîya wî welatî jî dibe. Bi demê re biryara xwe dide û dibê “Çi xêra vê jiyanê heye ku meriv heta kalbûna xwe bisekine.” Diçe ku xwe ji pira Dödsbro biavêje…  Di navbera mirin û jiyanê de berî ku destê xwe ji hesinê pirê berde, dengê Jama (naqosa) dêrê tê guhê wî û ew deng wî ji ser pirê ber bi xwe ve dikşîne.
Bilindê Zaxoyî tê wê dêrê lê çavê wî bi tu kesî nakeve, piştî aramiyeke bêhnvedanê diçe ber deftera mêvanan û ji soza nenivîsandinê vedigere. Di wê kêlikê de namayekê ji Xwedê re dinivîse û jê daxwaze ew hebûna xwe nîşanî wî bide û pişt re diçe li rêza pêşîn bêdeng rûdine. Piştî demekê destekî henûn ê xanimekê dikeve ser milê wî û jê dipirse ku pêdiviya wî bi alikariyekê heye an na…
Bilindê Zaxoyî xwe dispêre destê vê xanimê. Ew û Samantha dibin dostên hev, roj bi roj Bilindê Zaxoyî ji hesta xwekuştinê dûr dikeve. Samanthaya Siwêdî dibe stargeha jiyana wî û ji ber ku wê ew ji mirinê xelas kiriye, edî ew dibe dergevanê vê Dêrê…
Digel vê jî Bilindê Zaxoyî nikare xwe ji dudilîyekê xilas bike: “Lewra difikirim ku ez ji ber mela û seydayên maleke Xwedê direvim, li maleke din a Xwedê disitirim û li wir ez li rastî yeke mîna Samanthayê têm. Loma anuha ez jî ketime dudiliyekê, dudiliya ku ev kar û keramet hîkmeteke Xwedê ye û nayê famkirin. Rast bibêjim, hîn jî min fam nekiriye.”

Hesenê Metê
“Divê meriv tiştê piçûk mezin neke, ji ber ku tiştê ku Xwedê piçûk afirandiye, mezin nabe, kesek nikane mezin bike... Tiştê ku Xwedê xwar çêkiriye, rast nabe, kesek nikane rast bike. Îro bêtir dizanim ku ez ê çawa baştir ji Xwedê hez bikim, bêyî ol û bêyî pêxemberan jî dikanim ji Xwedê hez bikim.”




Yorumlar

  1. Evîn li nêzî te ye lê ne evîna te ye, ol ola bav û kalê te ye lê dîsa jî mejiyê te qebûl nake û Welat(kurdistan)warê bav û kalê te ye lê tu ne Azad e, tenê rastî ya te ye û ew jî li derên dûr e.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Modern Kürt Tiyatrosunun İlk Adımları

Yazar/metin merkezli Batı tiyatrosunun Kürt dilindeki ilk örneği, 1919’da Evdirehîm Rehmî Hekarî’yle başlaması, teatral formların Kürtlerde daha öncesinde olmadığı anlamına gelmemelidir. Popüler ve kitlesel bir sanat olan tiyatro tarihsel olarak her dönemde farklı biçimlerde icra edilmiştir. Genel anlamda tiyatro sanatı; kukla, gölge oyunu, köy seyirlik oyunları, çîrokbêj (bir nevi meddah) geniş bir alanda teatral formalara sahiptir. Bu formlar, yakın kültürler ve komşu milletler arasında benzerlikler gösterebildiği gibi veya hepten özgün bir biçim olarak da var olabiliyor. Kürt tiyatrosunda: Taziye, “Sîtav” (Gölge Oyunu) ile “Bûkella” (Kukla), “Mîr Mîran” (Sahte Emir), “Kosegelî-Gaxan”, “Bûka Baranê” (Bolluk-Bereket Oyun Ritüellerinden), “Sersal” (Yeni Yıl), “Newroz” oyun ve temsilleri... Bunun yanı sıra Kürt tiyatrosuna özgü teatral anlatı biçimleri arasında sayılabilecek “dengbêjî” ile “çîrokbêjî” gibi ulusal formlara da sahiptir. Kürt tiyatrosunun geçmişine ve bugününe baktığımı

Tiyatro Terimleri ve Kavramları / Têgih û Termên Şanoyê / Theatre Concepts and Terms

Şanogeriya "Mem û Zîn", Nivîskar: Emîn Mîrza Kerim, Derhêner: Enwer Tuvî, Silêmanî, 1958 Tiyatro Terimleri ve Kavramları / Têgih û Termên Şanoyê  Absürd Tiyatro - Şanoy bêhûde, Şanoya Absurd - Theatre of the Absurd Acı Çekme Oyunu - Lîstika Êşkêşanê - Şanogeriy eşkence, wezen – Passion Play Acıklı Komedya, Komîdyay giryanawî – Tearful Comedy Açık Aksiyon - Aksiyana Vekirî - Over Act Açık Sahne - Sehneya Vekirî - Open Stage Adaptasyon - Lihevanîn, Adaptekirin - Adaptation Agit-prop tiyatro- Şanogerîy bangeşekirdin – Şanoya propagandayî – Agit- Prop Theatre Ago n- Mişt û mirr – Agon Ağlayıcılar - Koroya Giriyê, Barbûkarî grîkî – Choregos Akrobat - Kanbore, qareman, palewan, Canbaz - Acrobat Aksiyon Oyunu - Dramay niwandin, Şanoya Aksiyonê – Play of Acting Aktivizm -  Karaxwazî, Aktîvîzm - Activism Akustik- Dengî, Akûstîk - Acoustic Alternatif Tiyatro – Şanoya Alternatîf- Alternatîve Theatre Anagnorisis – Venasîn, Nasînewe - Anagnorisis A

Ereb Şamîlov "Koçekê Derewîn-1930" Şano

   E reb Şamîlov  Koçekê Derewîn  Pyêsa Du Fesla Sezde Sifeta   (Neşra Dewlata Şêwrê Ermenîstanê, Rewan, 1930)           Gilyê Pêş          Pyêsa pêşin, gerekê beve notla silhekî şêr, ber gilî gotnê terêqa nav xebatçyê Kurmanca da paşda mayî. Eva gilî gotnê min nivîsîne, ne metelok in, ne jî min ber xoe derxistine. Eva îşana qewimîne bûye, niha jî hene nav gundê Kurmanca da.          Her Kurmancekî gele car qewimye, ku çûna cem wan vireka şêxa, pîra qewala û mella koçeka, wane kirye min nivîsye li vê pyêsê. Basa xeberê ez karim navê çend heva hildim, hûnê bizanbin rastê: Koçek Xûdêda ji gundê (Poştê) Karvansarayê qêza Lenînakanê nahya Hacîxelîlê, Koçek Gulê ji gundê Qulibegê qaza Rewanê nahya Ecmîadzînê (Dêrê).             Evana hetta niha jî dixapînin kesîba û orta Hemîk destê terêqa bega, axa û kulaka tev heve. Ew hizdikin paşda mabûna xebatçya; ew timê nezana tûj dikin berî firqeçya û komsomola dibin, çimkî ew firqeçî û komsomola niha paşda davêjin gilî got